لطفاً درباره نخستین همایش ملی «معنویت و علوم اسلامی» توضیح دهید.

• همان‌طور که می‌دانیم، پژوهش در حوزه معنویت، به ویژه از جایگاه بینش اسلامی کم‌تر ورود شده است. با لحاظ این نیاز و خلأ پژوهشی، همایش «معنویت و علوم اسلامی» با همت و ابتکار عملِ پژوهشکده اخلاق و معنویتِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از سال 1399 تدبیر شده و در قالب‌های مختلف فراخوان مقالات، نشست‌های علمی، کرسی‌های آزاداندیشی، کارگاه‌های مسئله‌شناسی و سفارش مقالات پژوهشی در حال برگزاری است و بناست ان‌شاءلله 25 تا 28 آبان، روزهای افتتاحیه و اختتامیه همایش را برگزار کنیم.

این همایش چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

• متولیان علمی و اجرایی این همایش سه هدف اصلی را دنبال می‌کردند:

1- استخراج معنا، مفهوم و روش فقه معنوی، کلام معنوی، عرفان معنوی، فلسفه معنوی و تفاوت آن با فقه، کلام، عرفان و اخلاق غیرمعنوی (بیان ارتباط معنویت (به مثابه رویکرد، غایت، سبک و...) با فقه، کلام، عرفان، اخلاق، فلسفه).

2- کشف سابقه علم معنویت در بین علوم اسلامی و نشان‌دادن مباحث، شاخه‌ها و مکاتب موجود در علوم موجود اسلامی که می‌توان از آن‌ها به مثابه پیشینه علم معنویت یاد کرد.

3- امکان سنجی علم معنویت کاربردی و نسبت سنجی آن با فقه، کلام، عرفان، اخلاق و فلسفه.

محورهای همایش ملی «معنویت و علوم اسلامی» چیست؟

• از آن‌جا که این همایش گام نخست در عرصه معنویت‌پژوهی و نیز معنویت اسلامی است، سعی شده محورها به کلیات و پرسش‌ها و مسئله‌های اساسی در این عرصه بسنده کند و فروعات و جزئیات این موضوع را به همایش‌های آتی واگذار نماید. از این جهت، محورهای اساسی این همایش از این قرار است:

1.  مفهوم شناسی معنویت اسلامی؛
2.  ضرورت‌ها و چرایی معنویت‌پژوهی در عصر حاضر؛
3.  نسبت‌شناسی معنویت با دانش فلسفه؛
4.  نسبت‌شناسی معنویت با دانش فقه؛
5.  نسبت‌شناسی معنویت با دانش کلام ؛
6. نسبت‌شناسی معنویت با دانش اخلاق؛
7. نسبت‌شناسی معنویت با دانش عرفان؛
8.  معنویت به مثابه دانش، گرایش یا رشته؟

ریاست این همایش بر عهده کیست و دبیر علمی و اجرایی آن چه کسانی هستند؟

• این همایش با همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، و با برنامه‌ریزیِ پژوهشکده اخلاق و معنویت که مدیریت آن با جناب آقای دکتر شاکرنژاد است و نیز با اشراف جناب حجت‌الاسلام دکتر مهدی علیزاده و دبیری علمی جناب حجت‌الاسلام آقای دکتر محمد جواد رودگر برنامه‌ریزی و اجرایی می‌شود. ما هم در کنار برخی از کارشناسان این پژوهشکده یعنی جناب آقای سیدشوذب‌علی نقوی و جناب آقای مهدی محدثی، کار دوندگی و اجرای این همایش را با افتخار پیگیری می‌کردیم.

در خصوص مجازی یا حضوری بودن همایش و تعداد مقالات یا برگزاری کرسی و نشست علمی توضیح فرمایید.

• با توجه به محدودیت‌هایی که از ناحیه ستاد کرونا ابلاغ شده است، بنای همایش به صورت غیرحضوری است، اما جلسات تخصصی که با حضور محدود محققانی که مقالات آن‌ها در این همایش برگزیده شده، در قالب پنل تخصصی برگزار خواهد شد. لذا سایر محققان و نیز علاقه‌مندان به محورهای همایش معنویت و علوم اسلامی، می‌توانند از طریق آدرس لینکی که در سایت همایش به آدرس: http://spi.isca.ac.ir ارائه می‌شود، در جلسات اختتامیه همایش مشارکت نمایند.اما درباره استقبال از همایش از سوی نویسندگان و محققان، ما شاهد ارسال 75 چکیده و نیز 35 مقاله به دبیرخانه همایش معنویت و علوم اسلامی بودیم. در کنار این، ده مقاله علمی و پژوهشی از برخی محققان نامدار به صورت سفارشی درخواست داشتیم.در کنار این مقالات ما 12 نشست علمی، چهار کارگاه مسئله‌شناسی و یک کرسی آزاداندیشی برگزار کردیم که با ارائه اساتید محترم برگزار شد. از جمله:

• نشست علمی «نسبت معنویت با دانش فلسفه اسلامی» با ارائه آیت‌الله سید‌محمد قائم‌مقامی (زید عزه) در تهران مدرسه علمیه امام خمینی تهران؛
• نشست دوم و سوم در دو نشست علمی مجزا با موضوع «نسبت معنویت با علم کلام» با ارائه حجت‌الاسلام دکتر محمدتقی سبحانی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)؛
• نشست چهارم با موضوع «نسبت معنویت با عرفان اسلامی» با ارائه حجت‌الاسلام دکتر قاسم کاکایی (عضو هیئت علمی و استاد تمام دانشگاه شیراز)؛
• نشست پنجم و ششم در قالب دو نشست مجزا با موضوع «نسبت معنویت با اخلاق اسلامی» با ارائه حجت‌الاسلام دکتر مهدی علیزاده (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)؛
• نشست هفتم و هشتم با موضوع «نسبت معنویت با فقه اسلامی» با ارائه دو استاد در دو نشست جداگانه (حجت‌الاسلام استاد الهی خراسانی در حوزه علمیه خراسان و مشهد مقدس و نیز حجت‌الاسلام استاد عبدالحسین خسروپناه در حوزه علمیه قم)؛
• نهمین پیش نشست همایش ملی معنویت و علوم اسلامی با عنوان «بازخوانی و نقد تجربه مسیحیت در تولید دانش معنویت» توسط جناب آقای دکتر احمد شاکرنژاد؛
• دهمین نشست علمی همایش توسط حجت‌الاسلام دکتر نجف لک‌زایی با عنوان «معنویت و حکمت سیاسی متعالیه»؛
• نشست علمی یازدهم با عنوان «نسبت معنویت با عرفان» توسط حجت‌الاسلام دکتر محمدمهدی گرجیان؛هم‌چنین این همایش یک کرسی آزاداندیشی و نقد را با عنوان «معنویت به مثابه دانش مستقل» با ارائه حجت‌الاسلام مظاهری‌سیف و نقادی و داوری جناب آقای دکتر موحد ابطحی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی در قم برگزار کرده است.همایش معنویت و علوم اسلامی، چندین کارگاه مسئله‌شناسی ویژه محققان، طلاب و دانشجویان برگزار کرد. از جمله کارگاه مسئله‌شناسی معنویت‌پژوهی با ارائه آقایان: دکتر احمد شاکرنژاد (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)، دکتر هادی وکیلی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی)، حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد رودگر (عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)، دکتر مسلم گریوانی از اساتید حوزه علمیه قم، با عنوان مسئله‌شناسی معنویت کاربردی.

آیا مقالات برگزیده حمایت می‌شوند؟

• حمایت همایش از مقالات برگزیده به دو صورت انجام می‌گیرد: یکی معرفی و پیگیری همایش برای انتشار مقالات برگزیده در نشریات علمی- پژوهشی و دیگری، تشویق و حمایت مالی از مقالات برگزیده است که البته در هر دو صورت، منوط به ارزیابی علمی مقالات و اصلاح ملاحظات ارزیابان محترم همایش است.