مقاله پژوهشی
نویسنده: حسین دیبا  (استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)

چکیده:

عدالت کیفری ناظر به معیارها و ضوابطی برای تحقّق عدالت در فرایند مواجهه با جُرم است.تحقق عدالت کیفری مطلوب در گروپایبندی به اصولی نظیر حفظ کرامت انسانی ،اصلاح بزهکار، ترمیم آسیبهای مادی و معنوی قُربانیان و در نهایت، مشارکت‌‌جویی شهروندان در فرایندهای کیفری است تا بدین وسیله روابط انسانی مختل شده ترمیم و بازسازی شود. تحقق چنین اصولی منوط به عوامل متعددی و از جمله التزام به هنجارهای اخلاقی است.در این مقاله پس از تبیین ویژگی‌های عدالت کیفری مطلوب ماهیت و نقش همدلی به عنوان یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها و خصائل اخلاقی که شرط لازم تحقّق آن اصول کلی و التزام به آنها است، بررسی شده و نشان داده شده که چگونه همدلی از طریق ارتباط عمیق‌ شناختی و عاطفی با موقعیت افرادی که هر یک به نوعی در پدیدهٔ بزهکاری درگیر شده‌‌اند، می‌تواند با گذر دادن انسان از خودگرایی و خودمحوری که مانعی اساسی برای تحقّق اصول مذکور است، زمینه توجه به نیازهای دیگران را در پدیدهٔ کیفری فراهم آورده تا اصول عدالت کیفری مطلوب و به تبع آن تسهیل اموری نظیر جبران خسارات معنوی و مادی وارده به افراد ، آگاه ساختن بزهکار نسبت به این آسیب‌ها ، پشیمان ساختن او از تکرار وقایع مشابه وایجاد سازگاری اجتماعی‌، قابل دسترسی شود.

کلیدواژه‌ها:   عدالت کیفری،  همدلی،  بزهکاری،  مشارکتجویی،  کرامت

تاریخ انتشار: بهار 1400

محل انتشار: اخلاق پژوهی، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 10