به گزارش خبرنگار ایسکا: پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت، کرسی ترویجی با موضوع «نقد روش‌شناسی اصل‌گرایانه» را در روز یک‌شنبه 5 دی ماه 1400 با ارائۀ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی اسلامی برگزار کرد.

در این کرسی ترویجی که از ساعت 10 الی 12 برگزار شد، حجج اسلام آقایان: دکتر سید‌اکبر حسینی قلعه بهمن؛ دانشیار مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) و مهدی فصیحی رامندی؛ محقق و پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به عنوان ناقد حضور داشتند.

در این جلسه ابتدا دکتر اسلامی پس از مقدمه‌ای، رویکرد اصل‌گرایی را بر مبنای دیدگاه دو فیلسوف غربی (تام ال. بوچامپ و جیمز چیلدرس) توضیح داد و گفت: این دو فیسلوف که نظریه‌های اخلاق هنجاری را بیش از حد انتزاعی می‌دانند، معتقدند به جای نظریه‌ها، باید برخی هنجارها و یا رهنمودهای عملی در استدلال اخلاقی محوریّت یابند.

وی افزود: اصل‌گرایان با پاسخ به سه پرسش «آیا اخلاق مشترک وجود دارد؟»، «مبنای توجیه اخلاق مشترک چیست؟» و «آیا اصول اخلاقی ثابت است؟»، نظریه خود را سامان می‌دهند.

مدیر گروه اخلاق، با اشاره به نظریات مخالفین رویکرد اصل گرایانه گفت: مخالفین رویکرد اصل‌گرایانه چهار نقد اصلی دارند که عبارتند از: «استبداد اصول»، «بی‌توجهی به حسن فاعلی»، «انتزاعی‌بودن اصول» و «ضعف مبنای توجیهی اخلاق مشترک».

وی تصریح کرد: امکان اصلاح و تکمیل این رویکرد براساس مبانی اخلاق اسلامی است که نتیجۀ آن در کرسی تخصصی تحت عنوان «ارزش گرایی اخلاقی در اخلاق کاربردی» ارائه خواهد شد.

در ادامه این کرسی ترویجی، حجت‌الاسلام دکتر حسینی قلعه بهمن به عنوان ناقد اول این کرسی، نظریه اصل‌گرایی را با چالش‌هایی چون «خلط میان نگاه بیرونی و درونی به نظام اخلاق»، «لزوم تبیین جایگاه و خصوصیات اصول اخلاقی در نظام اخلاق» و «عدم بی‌نیازی اصل‌گرایی از نظریه ارزش» مواجه دانست.

حجت‌الاسلام دکتر مهدی فصیحی ناقد دوم این کرسی نیز در ابتدا به جای خالی استدلال‌های متقن در مباحث بوچامپ و چیلدرس اشاره کرد و اثبات وجود اخلاقیات مشترک (به عنوان تکیه‌گاه اصل‌گرایی) را به لحاظ ثبوتی و اثباتی بسیار دشوار دانست. وی همچنین پاسخ‌های اصل‌گرایان به نقد انتزاعی‌بودن اصول اخلاقی را نیز ناکافی قلمداد کرد.

این کرسی ترویجی به همت گروه اخلاقِ پژوهشکده اخلاق و معنویت و مرکز همکاری‌های علمی و بین‌المللِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، واقع در پردیسان قم برگزار شد و دبیر علمی این کرسی ترویجی، آقای حسن لاهوتیان بود.